ÖFKE BANA NE YAPAR?
Öfke kontrolü insanın fiziksel ve ruhsal bütünlüğü açısından çok önemlidir. Çünkü kontrol edilmeyen öfke fiziksel olarak; baş ağrılarına, mide rahatsızlıklarına, solunum problemlerine, cilt problemlerine, böbrek fonksiyonlarında problemlere, sinir sistemi rahatsızlıklarına, dolaşım sorunlarına, var olan fiziksel rahatsızlıkların kötüleşmesine ve duygusal rahatsızlıklara sebep olabilir.
Bilişsel olarak ise konsantrasyon bozukluğuna, düşük performansa, unutkanlığa, uykusuzluğa ve dikkatsizliğe sebep olabilir. Davranışsal olarak huzursuzluğa, aceleciliğe, ilaç kullanımına, aşırı yemek yemeye, sigara tiryakiliğine ve alkolizme götürebilir. Sosyal olarak da aile, iş veya okul hayatında sorunlara yol açar. Yani kısacası kontrol edilmeyen öfke genel yaşam kalitesini düşürür.
“O takva sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için harcarlar, öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever.” ( Al-i İmran; 134)
ÖFKENİN SEBEPLERİ
1. Kayıplar.
2. Engellenmeler.
3. Kişinin benlik saygısının düştüğünü düşünmesi.
4. Reddedilme.
5. Hata yapma korkusu.
6. Tehditlere maruz kalma.
7. Kendini ifade edememe.
8. Haksızlığa uğrama.
9. Hayal kırıklığı.
10. Stres altında olmak.
ÖFKE KONTROLÜ AMA NASIL?
1- Önce analiz: Öfkemin kaynağında neler var? Başkalarının tepkileri neler olur? Öfkemden kazançlarım nelerdir? Öfkemin olumsuz sonuçları nelerdir? Öfkemi nasıl kabul eder ve onu sağlıklı ifade edebilirim? Sorularını kendinize sorun.
2- Akıl ne diyor? Sizi öfkelendiren gerçekten nedir öncelikle onu tespit edin. Sizi öfkelendiren durumlar mı insanlar mı? Durumlar ise neden o durumların sizin dünyanızdaki karşılığını araştırmalı, insanlarsa o insanlarla ilgili hislerinizi incelemelisiniz.
3- Beklentileriniz gerçekçi olsun: Öfkenin en önemli tetikleyicilerinden biri kişinin beklentilerinin karşılanmaması sonucu hayal kırıklığı yaşamasıdır. Bu nedenle hayattan, kendimizden ve diğer insanlardan beklentilerimizi sağlıklı bir zemine oturtmalı ve açıkça ifadelendirmeliyiz.
4- Çıkarımlarınızı test edin: Sizi öfkelendiren durum ve insanlarla alakalı çıkarımlarınızın ne kadar doğru olduğunu tekrar gözden geçirmenizde fayda var. Çoğu zaman başkalarının ya da geçmişin kalıplarıyla bugünün olaylarını ve insanlarını değerlendirdiğimizden çok haksızca öfkelenebiliyoruz.
5- Bedeninize sahip olun: Öfke anında vücutta ciddi bir enerji açığa çıkar. Bu enerjiyi sağlıklı bir şekilde boşaltmazsak sağlıksız bir şekilde boşaltma oranımız çok yüksek olur. Dolayısıyla öfkelendiğimiz zaman böyle bir enerji hissediyorsak fiziksel bir aktivite (şiddet içermeyen) yapmamızda fayda var.
6- Alternatif uyarılma oluşturun: Öfkenin sebep olduğu kızgınlığı söndürmeye dönük, bedeninizi gevşetecek alternatif uygulamalar yapın. Peygamber Efendimiz’in öfkeli kişinin abdest alması, ayaktaysa oturması, oturuyorsa uzanması şeklindeki tavsiyeleri bu anlamda çok önemlidir.
7- Dile dikkat: Öfkeliyken asla tartışmayın, karar almayın ve hatta sağlıklı düşünemediğinizi hissediyorsanız konuşmayın. Çünkü öfkeyle söylenen sözlerin büyük çoğunluğu zarar olarak insana dönüyor.
8- 4 D’yi unutmayın: Öfke kontrolü için 4 D kuralını izleyin: Dur, Düşün, Duygularını Kontrol et, Davran.
Mehmet Dinç
