Birçok ülkenin koronavirüs kısıtlamalarını yavaş yavaş kaldırmasıyla beraber ikinci dalga endişeleri artmaya başladı.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 21 Haziran’da dünya genelinde 183 bin koronavirüs vakasının tespit edildiğini belirterek bunun günlük rekor olduğu uyarısında bulundu.
WHO, yaptığı uyarıda ikinci bir dalga gelmesi halinde milyonlarca kişinin ölebileceği uyarısında bulundu.
Türkiye artış olmayan ülkeler arasında yer alıyor.
WHO, aynı zamanda Avrupa’daki 11 ülkede kısıtlamaların kaldırılmasıyla beraber aylar sonra ilk defa koronavirüs vakalarında hızlı bir artış olduğunu açıkladı.
Yapılan kimi araştırmalar, bazı ülkelerde ya da ülkelerin belirli bölgelerinde koronavirüs vakalarında artışın yaşandığına dikkat çekiyor.
BBC bu araştırmalardan yola çıkarak, hangi ülkelerde koronavirüste ikinci dalganın gelmesinin beklendiğini derledi.
Avrupa’da 11 ülke
WHO, 25 Haziran tarihinde yaptığı açıklamada, Avrupa’daki 11 ülkede kısıtlamaların kaldırılmasıyla beraber aylar sonra ilk defa koronavirüs vakalarında hızlı bir artış olduğunu açıkladı.
Bu ülkeler, Ermenistan, İsveç, Moldova, Kuzey Makedonya, Azerbaycan, Kazakistan, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kırgızistan, Ukrayna ve Kosova olarak sıralandı.
Bu ülkelerde haftalık vaka sayısında önemli bir yükseliş olduğu kaydedilirken eğer dikkat edilmezse sağlık sistemlerinin tekrar çökme noktasına gelebileceği uyarısında bulunuldu.
Polonya, Almanya, İspanya ve İsrail ise okul, kömür madeni ve gıda işletmeleri gibi yerlerde artan vaka sayısına hızla müdahale eden ülkeler olarak gösterildi.
WHO’nun Avrupa direktörü olan Hans Kluge, 30 ülkede vaka sayılarının artmaya başladığını, ancak 11 ülke için artışın ciddi boyutlara vardığını söyledi.
10 ülke için uyarı
Guardian gazetesi, Oxford Üniversitesi’nin hükümetlerin koronavirüse karşı izlediği politikaları takip eden birimiyle beraber yaptığı araştırmada 10 ülkenin koronavirüs vaka sayısında ciddi bir artışla yüz yüze olduğunu tespit etti.
Bu ülkeler arasında nisan ayından beri en yüksek koronavirüs vaka artışını gören ABD ile İran, Almanya ve İsviçre var.
Almanya ve İsviçre’de bulaşma katsayısı olan R0’ın bu hafta 1’in üzerine çıktığı, hatta Almanya’da bu hafta içinde bu sayının 3’e kadar yükseldiği kaydedildi.
ABD’de kimi eyaletlerin önlemleri gevşetmesi ile beraber tekrar artan koronavirüs vakaları ile yüz yüze geldiği belirtildi.
Koronavirüste ikinci dalga riski ile karşı karşıya kalan diğer ülkeler ise Ukrayna, Bangladeş, Fransa, İsveç, Endonezya ve Suudi Arabistan olarak sıralandı.
Türkiye artış olmayan ülkeler arasında
Koronavirüs önlemlerini gevşetmesine rağmen vaka sayısında gözle görülür bir artışın olmadığı ülkelere Türkiye, Belçika, Kanada, Polonya, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Belarus, İtalya, İspanya, Singapur ve Hollanda örnek gösterildi.
Brezilya, Şili, Portekiz gibi ülkeler ise sıkı koronavirüs önlemlerine rağmen vakaların artmaya devam ettiği ülkeler; Rusya ve İngiltere gibi ülkeler ise düşen vaka sayılarına rağmen dikkatli politikalar izleyen yerler olarak gösterildi.
Restoran harcamaları ve vaka sayıları
Diğer yandan bazı kurumlar bir sonraki koronavirüs dalgasının nereyi vuracağını kestirmek için farklı araştırmalar yürütüyor.
Yatırım bankası JPMorgan Chase & Co., 30 milyon kart sahibinin verilerini takip ederek restoran ve süpermarket harcamalarına göre koronavirüs dalgasının gidişatını bulmaya çalışıyor.
Kurum, ABD’de üç hafta önceden restoranlarda kişi başına yapılan harcama seviyesinin, yeni vakaların nerede ortaya çıkacağını belirlemek açısından güçlü bir gösterge olduğunu açıkladı.
Süpermarket harcamalarındaki artışın ise daha yavaş bir yayılmaya, çünkü bu bölgelerde alışveriş yapanların daha temkinli yaşadığına işaret ettiği belirtildi.
Diğer yandan Güney Koreli yetkililer bu ay içinde yaptıkları açıklamada ikinci dalganın başladığını duyurmuştu.
ABD’de ise önlemleri ilk gevşeten eyaletlerden olan Teksas ile Florida eyaleti, artan koronavirüs vakaları yüzünden barları kapattıklarını açıkladı.
Milyonlarca kişi ölebilir
WHO, en son yaptığı uyarıda ikinci bir dalga gelmesi halinde milyonlarca kişinin ölebileceği uyarısında bulundu.
İspanyol Gribi’nden daha ölümcül
Geçen yüzyılda görülen İspanyol Gribi’nde de ikinci dalga çok daha ölümcül olmuştu.
Diğer yandan ikinci dalganın tanımına dair de tartışmalar var.
Warwick Üniversitesi’nden Dr. Mike Tildesley, “Bu bilimsel bir tanımlama değil, dalgayı herkes keyfi bir şekilde farklı tanımlayabiliyor” diyor.
Her artış 2. Dalga değil
Bazıları her artışı ikinci dalga olarak değerlendiriyor, ama bazen ikinci dalga denen şey, birinci dalganın üzerindeki küçük iniş çıkışlar olabiliyor.
Bir dalganın bittiğini söyleyebilmek için vaka sayısının belirgin bir şekilde düşmesi ve virüsün kontrol altına alınması gerekiyor.
İkinci bir dalganın başladığını söyleyebilmek için de yeni vakalarda belirgin ve kalıcı bir artış olması gerekiyor.
Yeni Zelanda’da 24 gün aradan sonra tespit edilen ilk vakalar ve Pekin’de vakasız geçen 50 günden sonra ortaya çıkan salgın bu kapsama girmiyor.
Bazı uzmanlar, İran’da yaşananların ikinci dalga tanımına uyabileceğini düşünüyor.
