Doğu’nun ANTALYA’sı, VAN is beautiful…
Nilhan KIRDI sordu, Van Vali Yardımcısı Sayın Atay USLU yanıtladı.
Bu coğrafya insanı heyecanlandırıyor. 2009 Yılında depremden önce Van ve çevresini görme imkânı elde etmiş ve unutulmaz anılarla dönmüştüm. Van hep gönlümde özel bir yere sahip oldu. Doğası, görkemli tarihi, yemek kültürü, insanının sıcaklığı ve misafirperverliği, esnafının vakur ve ölçülü tavrı, yaşadığı yıkıcı depreme rağmen yurdumun tek yürek oluşu, sel olan yardımları ve Van insanının pes etmeyen azimli ruhu ile devlet erkânının tam kadro yüreklerini, insan üstü çabalarını ortaya koyarak yaptığı çalışmalar, toparlanmış VAN şehrini. Hatta eskisinden çok daha güzel, çok daha modern ve batıdaki şehirlere taş çıkartacak kadar güzelleştirmiş.
Hep bu şehre bir gün yeniden gelebilmenin özlemini yaşadım. İşte zaman şimdiki zamanmış. Antalya’da KEŞİF EKİBİ üyeleri (Gazeteci, iş adam ve kadınları, STK üye ve temsilcileri, siyasetçilerin oluşturduğu gezi ve keşif grubu) ile Van Valiliği’nin davetlisi olarak Van şehrine yeniden geldim. ANADOLU JET’in keyifli uçuşu bizi Ankara üzerinden aktarmalı olarak Van’a zamanında taşıyor. Uçuşumuzda bize yardımları olan Sayın Ömer DURNA’ya da teşekkür ediyorum. Van’a gelen ekibimizde Antalya Burada Gazetesi İmtiyaz Sahibi Keşif Ekibi Eş Başkanı Murat Seyirci, Antalya Gündem Gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Keşif Ekibi Yönetim Kurulu Eş Başkanı Hidayet Gültekin, Antalya Gazeteciler Cemiyeti 2. Başkanı İdris Taş, Akdeniz Manşet Gazetesi İmtiyaz Sahibi Keşif Ekibi Yönetim Kurulu Üyesi Şifa Çiçek, ‘antalya kadın.com’ imtiyaz sahibi Keşif Ekibi Yönetim Kurulu Üyesi ben Nilhan Kırdı, Antalya Gündem Gazetesi Köşe Yazarı Keşif Ekibi Yayın Kurulu Başkanı Ümit Ünaldı, Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği Basın Danışmanı Ümit Ziya Altı ve Keşif Ekibi Yönetim Kurulu Üyeleri Gülnaz Gültekin, Yıldız Çiçek ve Aylin Seyirci yer alıyor.
Van Vali Yardımcısı Atay USLU beyefendi ekibimizi havaalanından karşılayarak Van Valiliği’nde makamında kabul ediyor. Aynı zamanda O bir Antalya’lı Finike’li, toprağının kokusunu getiriyoruz VAN’a. Van Valimiz Sayın, Münir KARALOĞLU’ nu Makamında ziyaret ediyoruz. Hemen sonrasında meşhur kahvaltı salonlarından birinde SÜTÇÜ Kenan’ın salonuna yürüyerek varıyoruz. Murtağa’dan Kavut’a, Otlu peynirinden cacığına, mis gibi kaymağından balına, nefis kavurmalı yumurtasına, ceviz reçeline, eski kaşarından beyaz peynirine mükkemmel bir Van Kahvaltı sofrasında sıcacık sütlerle kahvaltımızı ediyor bir yandan da Sayın Atay USLU ile Van ve bölge üzerine başlıyoruz sohbete.. Orada başladığımız sohbetimize Van Valilik Makamında tarafımıza yapılan özel slaytlı bir sunum ardından da dört gün süren Van gezisinde zamanının büyük bölümünü bizlere eşlik ederek Van’da oluşturulan yeni yerleşim merkezlerini on altı ayda bitirilen deprem konutlarını tanıtıyor.
Sayın Valim öncelikle davetinize teşekkür ediyoruz. Siz daha önce Antalya’nın Finike ilçesinde, Van’da da son 3 yıldır görev yapmaktasınız. Siz Van’a geldikten sonra büyük bir doğa felaketi yaşayan Van’da çok ciddi çalışmalar yaptınız. Büyük travma geçiren halka her türlü desteği vermeye çalıştınız bu sürecin değerlendirmesini alabilirmiyiz?
Evet önce Finike de idim. Burada görev yapmaya başlayalı 3 yıl oldu. Bölgeyi seviyorum ve görevimi de derin bir sorumluluk bilinci ile ve severek yapıyorum. Siz Keşif ekibi üyelerine buraya geldiğiniz için teşekkür ediyoruz.
23 Ekim 2011 ve 9 Kasım da iki büyük deprem oldu. Yan yatmış binalar, yıkılmış olanlar günde 200 ün üzerinde artçı depremlerle psikoloji ciddi zarar görmekteydi. İkinci deprem birinciden daha şiddetli hissedildi ve süresi 9 saniye olmasına rağmen ciddi yıkım yaşandı. Şehir ciddi şekilde boşalmıştı. Bankamatikler ve bankalar boş sokak boş, memur yok, md. Yok, gelenler sabah gelip akşam gidiyordu ve biz bu şehir 10 yıl ayağa kalkmaz diyorduk. 10 Binden fazla deprem oluştu. Depremin 37 atom bombasına eşit bir enerji olduğu söyleniyor. 40 köy yok oldu. 644 Vatandaşımızı kaybettik. Van depremi büyük bir depremdi ama merkezde tamamen yıkılan bina sayısı az olduğu için bu kadar az vatandaşımızı kaybettik. 30.000 bina ağır hasar gördü ama yıkılmadı bunları sonra biz yıktık. Yıkılacak binaların çoğu hızlı bir şekilde yıkıldı, kalanlar ise mahkeme kararı bekliyor.
Deprem için aslolan bu günden hazır olmak ve yıkılmayacak binalar yapmaktır. Demir ve beton kalitesini artırsak binalar yıkılmayacak. Bugün Antalya da bir deprem olsa Allah korusun. 2 milyon insan etkilense ne çadır yeter, ne kalacak yeter, ne de o paniği durduracak güç yeter. Aslolan bugünden hazır olmak ve yıkılmayacak binalar yapmaktır. Türkiye Gölcük depreminden ders çıkardı arama kurtarmada hiç sorun yaşamadık. 18 saat sonra tam donanımlı 4000 kişi buradaydı çok hızlı müdahale edildi. Depremde aslolan birinci arama kurtarma ikincisi sağlık sorunudur. Türkiye bu konuda başarılı.
Başbakanımız 4 saat içinde buradaydı. Bakanlar 251 gün buradaydı bir günde 14 bakanın olduğu günler vardı. Devlet her türlü destek ve yardımda Van’ın yanındaydı. Yurdun her köşesinde ciddi yardımlar geldi ülke tek vücut oldu biranda tüm ülke Van’lı oldu. Bu durumun bugünkü barış sürecine de olumlu etkisi oldu.
Van’ın şuan nüfusu nedir? Ayrıca çok konuşulan Barış sürecinin olumlu etkileri bölgenizde ne durumda? Burada bulunduğumuz süreç içerisinde büyük bir hareketlilik ve olumlu görüntüler gözlemledik. Sizin bu konu üzerine değerlendirmeniz nedir?
Van Denizi olmasından dolayı bir merkez burası ve önemli bir potansiyele sahip. Toplam nüfus 1.100.000, Van merkez 370.000 civarında.
Barış var ve bölgemizde etkisi büyük. Psikolojik bir rahatlama söz konusu. İnsanlar rahat, hareket kabiliyeti arttı. İlde huzur ve sukûn hakim. Barış sürecinin ilerleyen zamanda çok daha olumlu etkileri olacaktır hiç şüphesiz. Bizim şehrimizde şuan polis göremezsiniz çünkü olay ve sıkıntı yok. Nazar değmesini de istemiyoruz elbette bu bölgede 30 yıl süren sıkıntılar sonrasında asılan ve mutsuz olan yüzlerinde artık gülümseme hakim. Sürecin olumlu şekilde devam etmesi durumunda mevcut olumlu hava çok daha iyi sonuçlar getirecektir. Deprem olduğunda Batı’dan 4. Sınıfa giden bir ilkokul öğrencisinin mektubu hepimizi çok duygulandırmıştır. Çocuk barış ve kardeşlik istiyordu ve depremdeki yaraları sarmak için mektubuna 20 TL koymuştu bu ve benzeri örnekler o kadar çok yaşandıki böylesi duygu paylaşımları doğu ve batı insanını birbirine yakınlaştırdı. Van da depremden önce ve depremden sonra bölge halkının batıya bakışı değişti. Aynı şekilde batı da yaşayan vatandaşında Doğu daki kardeşlerine bakışı elbette.
Deprem sonrası süreci değerlendirirmisiniz? Gördüğüm kadarıyla halâ yıkılmayı bekleyen binalar mevcut.
30.000 hasarlı bina yıktık ve yıkılmayı bekleyenler mahkeme kararını nedeniyle duruyor. Deprem öncesine göre çok iyi bir konumdayız. Depremden sonra İlk yıl nüfus azaldı ama sonrasında % 8 oranında nüfus arttı. Nüfus ile birlikte mevduat yani para oranı da % 150 oranında arttı. Burada ekonomik bir hareketlilik söz konusu 20.000 den fazla konut yapıldı. Ve bir şekilde herkesi etkiledi bu durum 25.000 kişi inşaatlarda çalışıyor ve bu da çarkı döndürüyor. Mesela, Antalya lı bir işadamı burada çok büyük bir konut sektörüne girdi Antalya da giyim sektöründe faaliyet gösteren bu işadamı burada inşaat sektöründe faaliyete başladı.
Turizmi ve ticareti değerlendirir misiniz meselâ yatak kapasitesi nedir?
Depremden sonra 2 tane beş yıldızlı otel yapıldı. 5000 civarında yatak kapasitesi var. Hakkari, Bitlis, Tunceli, Muş ve İran dan insanlar turizm amaçlı geliyor. Yabancı turistler de çok geliyor. Buranın her zaman bir turizm potansiyeli var. Doğu nun Antalya sıdır VAN.
Akdamar’a özellikle ziyaret sayısı çok fazla 1.000.000 geçen turist ziyareti var ve bu artış gösteriyor. Bir ayda 20.000 geçen bir ziyaret sayısı var şuan ve bu da bizim için önemli bir sayı.
Gevaş’ın üstünde Habalı kayak merkezini tamamladık , deniz otobüsü aldık iki tane Urartu’dan Selçuklu’ya mavi yolculuk diye. URARTU Müzesi yapıyoruz 13.000 metrekare kapalı alan, 50.000 metrekare açık alanlı. Müze, Van kalesinin tam karşısında en önemli projelerden. Yine tekstil kent de büyük projelerden yeni bir organize sanayimiz. 70 tane fabrikanın hepsi doldu. İnsanlar geliyor, bu insanlara istihdam garantisiyle fabrika veriyoruz. Bunları Zafer ÇAĞLAYAN organize ediyor. Toplam 15.000 kişi çalışacağının garantisi verildi bizde fabrikaları bedava verdik insan istihdamı önemli.
Ticaret uçuş yaptı. Van ın mevduat oranı yükseldi. Eski para birimiyle 5 katrilyon TL harcandı. Ekonomik döngü sağladı. Alt yapının tamamı yenilendi. Hayvancılık sektörüne ciddi destek verildi ve bir şekilde herkese etki etti.
Van için bir koku ürettik Van suyunun güzellik iksiri olması nedeniyle bu suyu özel bir ambalaj ile sunuyoruz. Van denizi suyunun yaşlanmayı geciktirici ve cildi gençleştirici özelliği nedeniyle insan sağlığı cilt sağlığı üzerinde çok olumlu etkisini gördük. Sağlık ve güzellik turizmine de etkisi olacağını biliyoruz. Tüm turizm ve tanıtım fuarlarına Van olarak katılım sağlıyor ve tanıtımını yapıyoruz. Yeni yapılan otellerle de standartlar yükseldi.
Festivaller, spor faaliyetlerinizde mevcut bu konuda bilgi verirmisiniz?
Spor aktiviteleri ve festivallerimiz var. Kano, kürek, dragon, yelken, yüzme, dalış bu sporların hepsi iki gün canlı yapılıyor ve TRT SPOR canlı yayınlıyor.
FLAMİNGO Festivalimiz var her yıl on binleri bulan flamingo sürüsünü ağırlıyoruz. Van kedisini podyuma çıkardık, güzelini seçiyoruz. İNCİKEFALİ festivalimiz var. OFF SHORE yapıyoruz iki gün boyunca canlı yayınlanıyor. Kanisipi Uçan Şelale festivalimiz var. Tatvan’da Triatlon yarışları yapıldı. Bunlarda bölgemizi hareketlendiriyor ilgi ve dikkat çekiyor.
Okurlarımıza VAN’dan son mesajınızı alarak veda edelim diyorum ne dersiniz?
Bu samimi ve keyifli sohbet için size teşekkür ediyorum. KEŞİF EKİBİNE başarılar diliyorum. Antalyakadin.com okurlarına elbette VAN dan sıcacık selamlar gönderiyoruz Antalya gibi çok özel bir şehir olan VAN’a tüm vatandaşlarımızı, okurlarınızı davet ediyorum. Onlara Van şehrimizi tanıtmak, havasını içlerine çekmelerini sağlamak, Van denizinin sodalı sularında yüzdürtmek, tarihini ve kültürünü göstermek, sıcacık insanımızla tanıştırmak isteriz diyor şehrimize bölgemize davet ederek saygılar sunuyorum. Hoşçakalın Sevgi, saygı ve YENİLİK dileklerimle…
Ben de, Van Vali Yardımcısı Sayın Atay USLU’ya sıcak sohbetiniz ve VAN adına verdiğiniz i bilgiler için teşekkür ediyor 3 gün boyunca ağırlayarak bölgeyi gezdirip önemli bilgileri kamuoyu ile paylaştığınız için teşekkür ediyor, başarılı çalışmalarınızın devamını diliyorum.
Sevgili Okurlar, bir başka özel sohbette yeniden buluşmak dileğiyle diyor, esenlik dolu günlerle saygılar sunuyorum.
Nilhan TURAN KIRDI
nilhankirdi@hotmail.com
antalyakadin/2013