Batı İrana koşuyor

Fatih Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Savaş Genç, Bugün gazetesinden Seda Şimşek’e konuştu. Esed’in kimyasal silah kullanmasının ardından bölgede meydana gelebilecek muhtemel senaryolara dair ilginç iddialarda bulundu.
RUSYA VE ABD YAKINLAŞTI
*Rus­ya sah­ne­ye ye­ni­den mi çı­kı­yor?
Su­ri­ye kri­zi­nin baş­la­dı­ğı gün­ler­den bu gü­ne Mos­ko­va ile Was­hing­ton ara­sın­da­ki me­sa­fe gün geç­tik­çe ya­kın­laş­tı. Baş­ta Rus­ya ol­mak üze­re İran ve Esed, ge­rek Mı­sır dar­be­si ge­rek­se kim­ya­sal si­lah kul­la­nı­mı son­ra­sı Ba­tı­’nın Or­ta­do­ğu po­li­ti­ka ve bek­len­ti­le­ri­ni çok doğ­ru ve se­ri bir şe­kil­de oku­du­lar. Or­tak bir çö­züm pla­nın­da uz­la­şı­la­bi­le­ce­ği­ni gös­ter­di­ler.googletag.display(‘div-gpt-ad-1353591549165-0’);
‘İRAN VE RUSYA BATI’YLA AYNI YERDE’
İran ve Rus­ya, Ba­tı­lı ül­ke­le­re “biz de Su­ri­ye­’de tıp­kı si­zin Mı­sı­r’­da is­te­me­di­ği­niz gi­bi Sün­ni İs­lam­cı­la­rın eliy­le ge­le­cek de­mok­ra­si­yi is­te­mi­yo­ruz. Or­ta­do­ğu­’yu güç­le­ri­mi­zi bir­leş­ti­re­rek fab­ri­ka ayar­la­rı­na ge­ri dön­dü­re­bi­li­ri­z” de­di­ler. Ya­ni, Or­ta­do­ğu, İran-Rus­ya ve Ba­tı­lı de­mok­ra­si­ler eliy­le fab­ri­ka ayar­la­rı­na ge­ri dön­dü­rü­lü­yor.
‘ORTADOĞU YENİDEN ŞEKİLLENECEK’
*Ya­ni fab­ri­ka ayar­la­rın­dan an­la­dı­ğı­mız şey, Camp Da­vid dü­ze­ni mi?
Bi­rey­sel öz­gür­lük­le­rin iyi­leş­ti­ril­di­ği, san­dı­ğın sis­tem için­de da­ha şef­faf ve gö­re­ce­li ola­rak kıs­men da­ha et­kin ol­du­ğu ama mer­ke­zin­de İs­ra­il’­in ve ener­ji na­kil hat­la­rı­nın gü­ven­li­ği­nin ol­du­ğu Or­ta­do­ğu, post Arap Ba­ha­rı dö­ne­min­de ye­ni­den şe­kil­len­di­ril­me­ye ça­lı­şı­la­cak.
İRAN SOKAK HAREKETİNDEN TEDİRGİN OLDU
*Ya­ni post Arap Ba­ha­rı dö­ne­mi ile İran da kur­tu­la­cak mı?
İran tıp­kı İs­ra­il gi­bi Arap so­kak ha­re­ket­le­rin­den te­dir­gin ol­du. Baş­lan­gıç­ta, do­mi­no et­ki­si­ni ken­di top­rak­la­rı­na ulaş­ma­ma­sı için so­kak ha­re­ket­le­ri­ni, İran dev­ri­mi­nin et­ki­sin­de ye­ni bir İs­lam rö­ne­san­sı ola­rak gös­ter­me­ye ça­lış­tı.
Dev­ri­len do­mi­no taş­la­rı Su­ri­ye­’ye gel­di­ğin­de ise so­kak­ta Müs­lü­man­la­ra des­tek ol­mak­tan­sa se­kü­ler Esed yö­ne­ti­mi­nin ya­nın­da İs­ra­il ile bir­lik­te ta­vır ala­rak ray­dan çı­kan Or­ta­do­ğu­’yu Ba­tı­’ya ya­kın­laş­mak için bir ens­trü­man ola­rak kul­lan­ma­ya baş­la­dı. 3 se­ne ön­ce Or­ta­do­ğu­’nun yü­zü­nü çe­vir­di­ği ve su­la­rın ak­tı­ğı is­ti­ka­met­te bu­lu­nan ak­tör Tür­ki­ye­’y­di, post Arap Ba­ha­rı dö­nem­de çı­kar­lar ek­se­nin­de bu ro­lü İran üst­len­me­ye ça­lı­şa­cak.
RUHANİ BATI’YA KOŞUYOR
*Ru­ha­ni, İra­n’­ın Tür­ki­ye­’nin ro­lü­nü üst­len­me ter­ci­hi­nin or­ta­ya çı­kar­dı­ğı bir ak­tör mü?
Tah­ran re­ji­mi, ça­tış­ma ve ger­gin­lik­le ulus­la­ra­ra­sı sis­tem­de ala­bi­le­ce­ği yo­lun so­nu­na gel­di­ği­ni gör­dü. Ru­ha­ni ter­ci­hi post Arap Ba­ha­rı dö­nem­de, İra­n’­ın oy­na­mak is­te­di­ği ro­le da­ir bir ter­cih­tir.
İSRAİL’İN VARLIĞINI KABUL EDEN BİR İRAN
İs­ra­il’­in var­lı­ğı­nı ka­bul eden, Suu­di Ara­bis­tan ile ba­rış­ma­ya ha­zır ol­du­ğu­nu açık­la­yan, ya­ni kom­şu ve böl­ge ül­ke­le­riy­le sı­fır so­run ya­şa­mak is­te­di­ği­ni söy­le­yen İran, bu­nu Tür­ki­ye gi­bi de­ğer­ler ek­se­nin­de yap­ma­sa da ye­ni Or­ta­do­ğu­’ya has ku­ral­lar çer­çe­ve­sin­de yap­ma­ya ça­lış­mak­ta.
İran, şüp­he­siz Or­ta­do­ğu­’nun de­ği­şi­mi için mo­del bir ül­ke de­ğil­dir ama es­ki mo­del Or­ta­do­ğu­’nun fab­ri­ka ayar­la­rı­na dö­ne­rek yo­lu­na de­vam et­me­si adı­na Ba­tı­’nın mec­bu­ri bir part­ne­ri­dir.
BATI RUHANİ’DEN ÇOK MEMNUN
Dün Ah­me­di­ne­ja­t’­ın ko­nuş­tu­ğu BM Ge­nel Ku­ru­lu­’n­da dip­lo­mat­lar bir bir sa­lo­nu terk eder­ken bu­gün Ru­ha­ni, Was­hing­ton Pos­t’­ta. Oba­ma, İran ga­ze­te­le­ri­ne rö­por­taj ve­rir­ken, Fran­sa Cum­hur­baş­ka­nı Hol­lan­de, Ru­ha­ni ile ran­de­vu­laş­tı. Çok kı­sa za­man için­de Ru­ha­ni, Oba­ma ile gö­rü­şür­se kim­se şa­şır­ma­sın. Or­ta­do­ğu­’da İran po­tan­si­yel so­run çı­kart­ma gü­cü­nü gös­te­re­rek göz ar­dı edil­me­me­si ge­re­ken bir böl­ge­sel güç ol­du­ğu­nu ulus­la­ra­ra­sı sis­te­me ka­bul et­tir­miş­tir. Ru­ha­ni Arap atıy­la do­ludiz­gin Ba­tı­’ya ko­şu­yor ve Ba­tı, bu tab­lo­dan ol­duk­ça mut­lu.
NÜKLEERDEN VAZGEÇER
Oba­ma Su­ri­ye­’ye kim­ya­sal si­lah kul­la­nı­mı için mü­da­ha­le­ye da­ir yap­tı­ğı ko­nuş­ma­lar­da hep İra­n’­ı işa­ret et­ti ama.
Bir son­ra­ki ham­le­de, ye­ni Or­ta­do­ğu şart­la­rın­da İran ta­lep et­tik­le­ri­ni ala­bi­lir­se İs­ra­il için bel­ki de hiç­bir za­man teh­dit ol­ma­ya­cak olan nük­le­er prog­ra­mın­dan ka­de­me­li ola­rak vaz­ge­çe­bi­lir.
İRAN’IN ORTADOĞU’DA 600 MİLYAR DOLARI DOLAŞIYOR
*İran Mısır’daki darbeye sevindi mi?
Tahran yönetimi uzun süre Mursi’yi kontrol altında tutmaya çalıştı. Tahran, Mısır üzerinde etkinliğini artırmasını sağlayacak şartların temin edilmesi karşılığında Mursi’ye çok ciddi miktarda maddi destek vermeyi teklif etti. En zor günlerinde bile Mursi bu teklifi kabul etmedi.
İRAN MISIR DARBESİNE SEVİNDİ
Şimdiki Mısır yönetimi de Katar’a yardımı iade ediyor. İran, Ortadoğu’da etkinlik alanını sınırlandırabilecek İhvan hareketinin tasfiye edilmesini, farklı ülkelerde de başarısızlığa mahkûm edilmesini büyük bir sevinçle karşıladı. Mısır’da sadece Mursi devrilmedi, Batı’nın demokrasi duyarlılığı da devrildi.
Mısır darbesi Tahran için aynı zamanda Suriye’de aşağı yukarı kendisinin arzuladığı bir finalin habercisi oldu. Türkiye, istikrarlı, öngörülebilir, demokratik ve şeffaf bir Ortadoğu’dan büyüyerek çıkabilir.
Körfez ülkeleri ise enerji fiyatları bu seviyede devam ettiği sürece bu tür ön şartlara dayalı hesaplar yapmak zorunda değiller. İran basınında Ahmedinejad döneminde 8 yılda 600 milyar dolar ülkeden para çıkışı olduğuna ve bunun bir miktarının Türkiye’ye geldiğine dair haberler çıktı. Eğer bu haberler doğruysa, bölgede bir yerlerde İran parası dolaşıyor.

Göz Atın

Yılbaşı Festivali Cam Piramit’te başladı

Kepez’den Kadınlara Özel Öz Savunma Eğitimi

HER ÇOCUK BAŞARIR!