GURURUMUZ.. Kadın Pilotlarımız…
Türk Hava Kuvvetleri’nin en gözde filolardan birini 132’nci Hançer Filo’sunun pilotlarından biri olan Üsteğmen Burcu Arpac dünyada okyanus aşan ilk kadın savaş pilotu.Türk Hava Kuvvetleri’nin en gözde filolardan birini 132’nci Hançer Filo’yu ziyaret eden Vatan gazetesi yazarı Yusuf Demir savaş pilotlarının eğitimlerine ve yaşantılarına tanık oldu.
Demir, yazısında bu pilotlardan biri olan Üsteğmen Burcu Arpac’nın yani dünyada okyanus aşan ilk kadın savaş pilotunun hikayesini de anlattı!Türk Hava Kuvvetleri’nin en gözde filolardan birindeydim geçen hafta. Türkiye’yi dünyanın en güçlü hava orduları arasına sokan tecrübeli savaş pilotlarının görev yaptığı 132’nci Hançer Filo’yu ziyaret ettim.
Dünyada, okyanus aşan ilk kadın savaş pilotu Üsteğmen Burcu Arpacı’yla tanıştım. Uzun uzun konuştuk. Savaş pilotlarımız ne yer, ne içer, nasıl yaşar, güne nasıl başlar, harbe nasıl hazırlanır tanık oldum.
Pilotların çalışkanlığı, keskin beceri ve birikimleri beni çok etkiledi. En çok da mütevazı tavırları şaşırttı. Sanki ses hızının üzerinde gökte dans eden, dünyanın en güçlü silahlarından F16’yı uçuran onlar değildi.Üsteğmen Burcu Arpacı, 3. Ana Jet Üs Komutanlığı 132. Silah ve Taktik Filo Uçuş Emniyet Subayı. Dünyada, okyanus aşan ilk kadın savaş pilotu. 1981’de Sivas’ta doğmuş. Babasının görevi nedeniyle gittikleri Erzincan Kemaliye’deki tek okul olan İstiklal İlkokulu’na yazılmış. Kaderini öğretmeni Nurten Yaşar değiştirmiş. Burcu’yla özel olarak ilgilenmiş, sınavlara evinde hazırlamış. Burcu bu sayede Anadolu Lisesini kazanmış. Savaş pilotu olma hayali ortaokuldayken bir gazetede gördüğü F4 uçağı fotoğrafıyla başlamış. Liseden sonra Hava Harp Okulu’nu kazandığında çok mutlu olmuş. Sonrasını o anlatıyor: Hava Kuvvetleri’nde pilot olmak ulaşılması zor bir hayaldi. Her aşama bir öncekinden daha zor, testler, sınavlar, sağlık kontrolleri… Çiğli’deki temel uçuş eğitimi…
İlk yalnız uçuş
SF-260 uçağındaki ilk yalnız uçuş korkulu rüyamızdı. O uçuşu binlerce defa kafamda yaşadım. O gün geldi. Bütün kontrolleri yaptım. Uçak başı, pist başı ve kalktım. Kalkış sonrasını çok düşünmemiştim. ‘Peki ama nasıl ineceğim ben’ diye düşündüm bir an. ‘Hocam?’ Hocam yok. Sonra düşündüm. ‘Yapabileceğim için bu fırsatı bana verdiler’ dedim ve sorunsuz bir iniş yaptım.
Okyanus aşan ilk kadın savaş pilotu
Piste ters indim!Asıl şoku T37 uçağında aletli uçuş eğitiminde yaşadım. Öğretmen önde, ben arkada… Bu eğitimde dışarı hiç bakılmaz, perde kapatılır. Sorunsuz bir kalkış yaptım. Bir dönüş var ama ben bir fırt kaçırmışım. Öğretmen beni uyarmak için lövyeyi bir an sola çekti. Uçak sola gitti geldi. O anda dengemi kaybettim. Uçak ters dönmüş gibi hissetmeye başladım. Vertigo yaşıyorum. Göstergeler uçağı düz gösteriyor ama ben fena haldeyim. Kendimi zorluyorum olmuyor. Gidiyoruz ama kan ter içindeyim. Öğretmen “Pist göründü” dediği anda bir nefes aldım. Son bir çabayla inişi gerçekleştirdim. Ama 180 derece ters konumdaydım hala.
Boyum kadar kitap
Çiğli’de F16’cı olacağım belli oldu. Bunun için önce Konya’da F5’te eğitim gördüm. Ardından F16 eğitimi için Ankara’ya Akıncı Üssü’ne gittim. Orada bana verilen dökümanları üst üste koyunca boyum kadardı. Önce arkamı dönüp kaçmak istedim. Sonra yavaş yavaş alıştım.
F16’da emergency
3 ay yer derslerinin ardından F16’yla uçma zamanı geldi. Yıllardır hayalini kurduğum, önünden geçerken iç geçirdiğim F16’nın kokpitine oturacaktım artık. O gece uyuyabileceğimi hiç zannetmiyordum. Ama öyle bir eğitim aldık ki, uykusuz o koltuğa oturulmaz. Uyudum. Sabah oldu, uçağa yaklaştım. O bir F16… Dış kontrolleri yaptık. Kalbim çok hızlı çarpmaya başladı. Kokpite oturdum. Bir nefes aldım. Kontrolleri yaptım. Sürekli öğretmenle konuşuyoruz. Her şey yolunda. Taksi yola çıktık. Pist başı yaptık. Koşturmaya başladık ve yerden kesildik. F16’dayım ve havadayım. İnanılmaz bir duyguydu. Ancak çok geçmeden INS’te (konum belirleme sistemi) bir sorun olduğunu fark ettim. Bu çok riskli bir emergency’dir (acil durum). Bulut içi uçmak zorunda kalsak kaybolabilirdik. Hemen geri döndük görerek şartlarda acil iniş yaptık. Bu uçuştan not alamadım.
Türk Hava Kuvvetleri’nde 5 kadın F16 pilotu var.
4’ü faal, 1’i Hava Harp Okulu’nda T41’de öğretmenlik yapıyor.
Aynı macerada 4 kıta
8 F-16, 3 tanker uçak konvoy halinde Türkiye’den havalandık. Manzara müthişti. Asya’dan kalkmıştım, sağımda Avrupa, solumda Afrika hayal meyal görünüyor ve Amerika’ya gidiyorum. Tek seferde 4 kıta…
F16’dan benzin sızıyor
Genelde sorunsuz bir uçuştu, küçük bir aksilik dışında. Liderimde yakıt kaçağı vardı. Kolunda yani hemen arkasında olduğum için ben fark ettim. Acaba sızıntı artar mı diye önce biraz tedirgin olduk. Daha sık kontrol etmeye başladık ama limit içinde kaldı.
F16’dan atlayarak indim
İspanya’da bir karışıklık oldu ve bizi kimse karşılmadı. Merdiven gelmeyince uçaktan atlayarak inmek zorunda kaldım. Sonra bu espiri konusu oldu, güldük. Ertesi gün okyanus üzerinden Kanada’ya gidecektik. Fakat İzlanda’daki yanardağ patlayınca okyanusun üzerine kül bulutu oturdu. Hesapları tekrar yaptık. Risk yüksek çıktı. F16’ların pist olmayan, hazırlanmamış yüzeye ve suya inişleri yok. Alternatifimiz de yoktu. Zaten yolu uzattıkça, zaman da uzuyor. Zaman uzadıkça riskler artıyor. Sonraki günleri de araştırdık. Bir gün daha kalmaya karar verdik.
Daracık kokpitte 7 saat
Daracık kokpit ve üzerinizde bir sürü kıyafet var. Her yeriniz bağlı. Kafada kask, ağzınızda maske. Tamamen teslim durumunda… Ayaklar direksiyonda, en fazla 15 santim geri çekilebilir. Sıkılınca uzatıyordum. Kollar da aynı. Tehlike şu: Uzun süre aynı pozisyonda kalınca, elimi çekeyim dediğinde ‘Aaa elim yokmuş’ olabilir… O yüzden sürekli ellerimi ayaklarımı oynattım.
Çok susadım ama…
Uçuyorsunuz 7 saat yemeden içmeden, kan şekeri düşüyor. Bir şeyler yemek lazım. Ben sadece çikolata yedim. Su da vardı ama… (gülüyor) Su içmemem lazım. Sadece ağzımı ıslattım. Çünkü tuvalet büyük problem. Aslında kadınlar için de üretilmiş torbalar var ama çok garip enteresan şeyler, onlarla uğraşacağıma hiç su içmem daha iyi.
10 gün tuvalet diyeti
1 hafta 10 gün önceden bedenimi ayarlamaya başlamıştım. Gerçekten bunu yaptım. Normalde günde 3 litre su içen bir insanım. Kestim su içmeyi. Baktım dayanabiliyor muyum diye? Oldu. Uçuşta da hiç sorun yaşamadım.
Kalkar kalkmaz yakıt ikmali
Goosebay 7 saat sürecekti. 3 ikmal planladık. İlk ikmal, sistemlerin çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için kalkıştan hemen sonra yapıldı. Aksi halde okyanusun ortasında kötü bir sürpriz yaşanabilirdi.
Bum kırılabilir…
Havada yakıt ikmali aslında zor bir işlem değil. Oturduğum yerin arkasında bir kapak var, açılıyor. Tankerdeki “bum” dediğimiz uzun çubuk kapağa kilitleniyor. Bunu tankerin arkasına yatan personel bir kumanda yardımıyla yapıyor. Tankerin altında ışıklar var. Yeşil yanarsa konumum çok uygun. Değilse ileri, geri, sağa, sola hareket etmem gerektiğini belirten ışıklar yanıyor. Işık devamlı yanarsa “çabuk git, daha büyük düzeltme yap” anlamına geliyor. Bum kırılabilir. Yurt dışında kopartıp, sırtında inen var.
Tanker kanat çırpıyordu
İkmal, aynı hızda olduğumuz için duran iki cismin birbirinden yakıt alması gibidir. Ama okyanusta trübülans ve şiddetli rüzgar vardı. İki uçak, iki farklı aerodinamik yapı farklı etkilendi. Bir ara tankerin önümde kanat çırpışlarını görünce gerçekten tedirgin oldum. Ciddi sorun çıkmadı, tıkır tıkır yakıt aldık.
Ya o tek motor da dursaydı
Rota üzerindeki bütün adaları ezberlemiştik. Motor dursaydı önce tekrar çalıştırmak için uğraşacaktım. Olmazsa yakın bir alan varsa inecektim. F16 uçağının suya inişi yok. Uçak motoru durunca kendisi otomatik olarak süzülüyor. 2 bin feet’e (yaklaşık 666 metre) kadar düzeldi düzeldi, olmazsa atlamak gerekiyor.
Diyelim atladın, sonra…
Sonra, kurtarılmayı beklemekten başka pek yapacak bir şey yok. Filodaki uçaklar kurtarma için belirlenmiş ülkenin birliğine haber verip düştüğüm bölgede dönerek yerimi işaretleyebilirler. Güzergah üzerinde her bölgede yakınlığına göre farklı bir ülke arama kurtarmayla görevli. En ıssız bölgeye İzlanda bakıyor.
Bu arada benim hazırlık yaptığım senaryo şöyleydi: Yeleğimde bulunan ‘mae west’i (can simidi) çektim, şişti su üzerinde duruyorum. Atladığımızda bize 2-3 metrelik iple bağlı olan bir de “dingi” var. Dingi, bir çeşit minik bot. Kendiliğinden şişiyor. Bir şekilde onun üzerine çıkıp yardım bekliyoruz. Köpekbalığı kovucu toz var, etrafımıza döküyoruz. Kokusu köpekbalıklarını uzak tutuyor. Personel konumlama cihazı da (PLS) otomatik olarak aktif hale geçiyor ve yaydığı sinyallerle yerimi haber veriyor.
‘Aaa Türk kadın pilot!’
Sonunda ciddi sorun yaşamadan Kanada’ya indik. Orada iki hafta kaldık. Tabii benimle ilgili bir ilgi uyandı. Bunun farkındaydım. İlk günlerde, ‘Aa Türkler’de de kadın pilot varmış’ şeklinde şaşkınlık ifadeleri duydum.
Telsizden gelen melodi ‘Uzuun ince bir yooldayııımm!’
Okyanus üzerinde bir ara uykum geldi. Şarkı türkü söyledim, diğer uçakları izledim. Şu bulut neye benziyor diye oyunlar oynadım. Bir ara telsizden alışılmadık bir ses geldi tanker uçak telsizle “Uzun ince bir yoldayım” türküsünü yayına verdi. Hep birlikte söyledik.
SÜRPRİZ HABER Bebek bekliyor
Burcu Üsteğmen’den bir de sürpriz haber var. 4 aylık hamile. Mutluluğu gözlerinden okunuyor. Çok merak ediyorum, uçuşa engel olmaz mı, bu kadar yoğun bir mesaiyle birlikte nasıl başaracaksın? Şöyle yanıtlıyor:
Açıkçası hiç bilmiyorum. Çocuk olmasa da şartlar zor aslında… Farkındalığımı artıran iki soru var. Birincisi, “Çocuk olunca nasıl olacak?” “İkincisi bu kadar erkeğin içinde nasıl yapıyorsun?” Bu iki soru sorulunca, “Aaa evet diyorum bu kadar erkeğin içinde nasıl oluyor.. O kadar alışmışım ki. Eşim de aynı meslekte olduğu için sorun olmuyor. Biz eve geç gidiyoruz, işe erken geliyoruz… Şu anda bile evde yardımcı var. Yardımcı değil aslında bütün evin işini o götürüyor. Çocuk olunca annem gelecek herhalde… Başka çare yok.
Nasıl emzireceksin?
Bu zor bir durum gerçekten. Ama bir çaresini bulacağız. Sütümü sağıp bırakırım. Annem de bebeğe verir diye düşünüyorum.
F16’nın kokusunu özledim
Şimdi, hamile olduğum için uçamıyorum. İçim gidiyor. Arkadaşlar giyinip gidiyorlar. ‘Beni de götürün’ diye bağırmak istiyorum. Kokusunu özlemişim. Aynen böyle bir şey. Bunu hiç abartmıyorum, romantizm olsun diye de söylemiyorum. Gerçekten öyle. Hakikaten insan özlüyor. Yerdeyken bile heyecanlanıyorum.
Eşi de F4 pilotu
Burcu Üsteğmen’in eşi Yüzbaşı Fatih Arpacı da Hava Kuvvetleri’nin iki avcı uçağından bir olan F4 pilotu. F4 ve F16 sadece bu üste birlikte olduğu için Burcu Üsteğmen’in tayini de buraya yapılmış. Ama eşlerin aynı filoda olması yasak olduğu için eşi komşu filoda F5’lerde öğretmenlik yapıyor.
Hem kadın, hem en küçük, hem en yeni…
Burcu Üsteğmen filonun en çömezi. En küçük olduğu için angarya işleri o yapıyor. Örneğin okyanus geçişinde rota üzerindeki yaklaşık 100 meydan var. Hepsinin alçalma planlarını ve dökümanlarını o çıkarmış.
1’inci Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı Stajyerleri
Başta kadınlar olmak üzere tüm PİLOTLARIMIZA başarılar diliyoruz.
antalyakadin.com