Kadınlarda geç yumurtalamanın 6 nedeni
Her kadında ara sıra geç yumurtlama meydana gelebilir. Seyrek geç yumurtlama, tipik olarak bir endişe nedeni olarak kabul edilmemelidir. Ancak, düzenli olarak meydana gelen geç yumurtlama, bir kişinin doğurganlığını azaltabilir ve ağır regl dönemlerine neden olabilir. Tedavi, genellikle normal yumurtlamayı geri getirebilir ve kişinin gebe kalma şansını artırabilir.
Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Kalay, kadınlarda geç yumurtalamanın nedenleri hakkında şu bilgileri verdi:
POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Polikistik Over Sendromu (PKOS), kadın kısırlığının en yaygın nedenlerinden biridir.
PKOS’un belirtileri ve semptomları şunları içerir:
-Düzensiz veya eksik regl dönemleri,
-Yüz kıllarına veya şiddetli sivilceye neden olabilen yüksek düzeyde erkeklik hormonu,
-Yumurtlamayı etkileyebilecek yumurtalık kistleri,
-Aşırı kilo veya obezite.
Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, kilo verilmesi ve diğer yaşam tarzı değişiklikleri bulunur.HİPOTİROİDİZM
Amerikan Ulusal Diyabet Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü’ne (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases – NIDDK) göre, vücut yeterli tiroid hormonu üretmediğinde hipotiroidizm yani yetersiz tiroid oluşur. Hipotiroidizm menstrüasyonu (kadınların üreme hormonlarının aylık hormonal döngüleri) etkileyebilir, hatta yumurtlamayı engelleyebilir. Kadınların hipotirodizmi geliştirme olasılığı erkeklerden çok daha fazladır.
İlaçlar, tiroid hormonlarını normal seviyelere getirerek yumurtlamayı düzenleyebilir ve doğurganlığı artırabilir.
2012 yılında 394 infertil (kısır) kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, çalışmaya katılan kadınların yüzde 23.9’unda hiotiroidizm bulunuyordu. Tedaviden sonra, bu kadınların yüzde 76.6’sı 1 yıl içinde hamile kaldı.
AŞIRI STRES
Aşırı derecede fiziksel veya duygusal stres yaşayan kişilerin yumurtlaması durabilir veya başka regl dönemi değişiklikleri yaşayabilir. Aşırı stres kaynağı olabilecek örnekler şunları içermektedir:
-Ev içi veya cinsel şiddet
-Kanser gibi kronik veya ölümcül hastalık
-Sevilen birinin ölümü
-Savaş ortamında yaşamak
-Doğal bir felaket atlatmak
EMZİRME
Bir kişi yalnızca emzirdiğinde, vücut doğal olarak regl döneminin gerçekleşmesini ve yumurtlamayı durdurur.
Bebek emzirmek yumurtlamayı durdurduğundan, bazı kadınlar bunu bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanır. Ancak bu aslında tam anlamıyla etkili değildir. Bu yöntemi izleyenlerin yaklaşık yüzde 2’si doğumdan sonraki 6 ay içinde hamile kalmaktadır.
Normal regl kanaması ve yumurtlama genellikle, kişi emzirmeyi bitirdiğinde veya bebekleri katı yiyeceklere başladığında ve emzirmeye daha az sıklıkla başladığında devam edecektir.
HİPERPROLAKTİNEMİ
Journal of Human Reproductive Sciences’da 2013 yılında yayınlanan bir makaleye göre, hiperprolaktinemi, geç veya gözden kaçan yumurtlamanın nadir nedenleri arasında yer alır. Hiperprolaktinemi; kadın vücudunda anne sütü üretimini uyaran bir hormon olan prolaktinin normalden daha yüksek seviyelerde üretildiği zaman ortaya çıkar.
Hiperprolaktinemi ayrıca iyi huylu bir beyin tümöründen veya bazı ilaçların kullanımından da kaynaklanabilir.
İLAÇLAR / UYUŞTURUCULAR
Bazı ilaçlar ve uyuşturucular yumurtlamayı önleyebilir. Journal of Women’s Health’e göre esrarın yumurtlama bozukluğuyla bir ilişkisi olabilir.
Bununla birlikte, belirli ilaçların ve maddelerin yumurtlama üzerindeki etkisine yönelik araştırmalar devam etmektedir ve araştırmacıların herhangi bir bağlantıyı doğrulamak için daha fazla araştırma yapmaları gerekmektedir.
Bu maddelerin kullanımını durdurmak veya alternatif bir ilaca geçmek yumurtlamayı düzenlemeye yardımcı olabilir. Ancak bireyler, doktorları ile görüşmeden ilaçları bırakmamalı veya değiştirmemelidir.
GEÇ YUMURTALAMA, DOĞURGANLIK VE HAMİLE KALMA ŞANSINI ETKİLEYEBİLİR
Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji (American College of Obstetricians and Gynecologists – ACOG), geç veya gözden kaçmış yumurtlama gibi yumurtlama ile ilgili sorunların kadın kısırlığının en yaygın nedenleri olduğunu belirtiyor.
Uzun veya düzensiz döngüleri olan kadınlar, ne zaman yumurtladıklarını bilmek için çabalayabilir ve bir mücadele verebilir. Bu durum, hamile kalmayı zorlaştırır çünkü bu kişiler ne zaman cinsel ilişkiye gireceklerini bilmezler.
Ancak geç yumurtlama, hamile kalmayı imkansız hale getirmez. Düzensiz yumurtlaması olan birçok kadın, başarılı bir şekilde hamile kalabilir.
Yumurtlama tahmin kitleri, bireylerin ne zaman yumurtlayacaklarını belirlemelerine yardımcı olarak cinsel ilişkiyi daha doğru bir şekilde zamanlamalarını sağlamaktadır.
PKOS, hiperprolaktinemi veya hipotiroidizm gibi yumurtlamayı etkileyen tıbbi bir rahatsızlığı olanların genellikle tedaviden sonra gebe kaldıkları gözlenmiştir.
NE ZAMAN DOKTORA GÖRÜNMELİ?
Bireyler regl döngüleri, yumurtlama yetenekleri veya doğurganlıkları hakkında endişeleri varsa hemen doktora görünmelidir.
Genel olarak, kişi ne kadar erken tedaviye başlarsa sonuç o kadar iyi olur.
Aşağıdakilerden herhangi biri mevcutsa bir doktora görünmek de önem arz eder:
-Regl döngüleri 23 günden kısa, 35 günden uzunsa,
-Regl döngüsünde ani değişiklikler meydana geliyorsa,
-Dönemler herhangi bir sebep olmaksızın aniden duruyorsa,
-Ağır regl kanaması oluşuyorsa,
-Şiddetli dönem ağrıları meydana geliyorsa,
-PCKOS semptomları, hipotiroidizm veya hiperprolaktinemi durumu varsa,
-35 yaşın altındakiler denemenin ardından 12 ay içinde veya 35 yaşın üzerindekiler 6 ay içinde hamile kalamıyorsa.”
Ayrıntılı bilgi için:
Op. Dr. Betül Kalay
Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı
